De opgenomen controles hebben betrekking op een kalenderjaar (situatie op 31 december) en niet op een aanslagjaar. De controleactiviteiten in deze tabel zijn opgedeeld in twee categorieën "Beheer" en "Controle".

De kolom "Beheer" bevat alle activiteiten met betrekking tot het nazicht van de aangiften na de indiening.

De kolom "Controle" bevat alle activiteiten met betrekking tot een grondiger nazicht.

De gecontroleerde dossiers worden ingedeeld volgens:

• een centrale selectie
• een lokale selectie.

De lijn "Centrale selectie" bevat het aantal nazichten en controles die automatisch geselecteerd worden op basis van filters en van een risicoanalyse. Het betreft dus de imperatieve en de indicatieve opdrachten die centraal aangeleverd worden aan de diensten.

De lijn "Lokale selectie" bevat het aantal controles die geselecteerd worden door de taxatiediensten zelf voor de aangiften die niet centraal geselecteerd werden. Het betreft dus de indicatieven opdrachten die door de taxatiediensten zelf geselecteerd worden.

¹ Met 'Aangifte' bedoelen we hier alle ingediende aangiften (papier en elektronisch) en alle direct in de databank ingegeven encoderingen (aanslagen van ambtswege, ...).

² De gewijzigde aangiften en de aanslagen van ambtswege wegens afwezigheid van aangifte zijn inbegrepen in het totaal van de onderzochte aangiften.

³ Deze bedragen zijn inbegrepen in het totaal van de inkomstenverhogingen.

De vermindering van het aantal gecontroleerde PB-aangiften wordt hoofdzakelijk verklaard door een daling van het aantal medewerkers in de taxatiediensten. Deze diensten hebben niet als enige opdracht controles uitvoeren. Ze moeten prioritair instaan voor het beheer van de aangiften, het behandelen van geschillen en het verlenen van diensten. De beheersactiviteiten zijn het voorwerp geweest van een verregaande automatisering en de tijd nodig voor die activiteiten kan niet meer worden verminderd.

Iedere daling van de personeelsbezetting vertaalt zich derhalve in een daling van de controlecapaciteit: deze is gedaald van 502 VTE in 2013 tot slechts 314 VTE in 2015. Van het totaal aantal gecontroleerde aangiften in 2013, 2014 en 2015, is respectievelijk 58%, 59% en 62% gewijzigd. Na uitsluiting van de aanslagen van ambtswege gaat het om 53%, 58% en 61%, dus een jaarlijkse verhoging. Het gemiddeld bedrag van de inkomstenverhogingen per rechtzetting is stabiel gebleven op ongeveer 10.000 euro per rechtzetting.

De AAFisc spant zich in om deze evolutie op te vangen door op de volgende twee factoren in te grijpen:

1) sinds een paar jaar heeft zij een nieuwe controlestrategie ingevoerd, gebaseerd op risicobeheer. Dit bestaat uit een prioritisering van centraal geselecteerde punctuele en gerichte controles die meestal minder tijd vereisen omdat de risico(s) geïdentificeerd zijn en ook een controleaanpak wordt opgesteld. Een ander, niet minder belangrijk effect van deze strategie, is een verhoogde gelijke behandeling van de belastingplichtigen van dezelfde doelgroep. Niet alleen wordt zo de garantie gegeven dat belastingplichtigen in gelijke omstandigheden dezelfde kans op controle krijgen, maar door de controleaanpak ook op dezelfde wijze worden behandeld.

2) tegelijkertijd heeft zij haar werkmethoden inzake het beheer geoptimaliseerd enerzijds door de vooraf invulling in Tax-on-web verder te verbeteren (door verschillende bijkomende wizards te voorzien) en het aantal VVA's te verhogen en anderzijds door een verdere automatisering van dit proces. Dit houdt enerzijds in dat door een uitbreiding van de vooraf invulling van gegevens en door verfijning van de validatieregels, de elektronisch ingediende aangiften minder fouten bevatten en dus ook minder tussenkomst vergen van een taxatieambtenaar. De VVA's vragen van hun kant amper nog tussenkomst van de taxatieagent. Anderzijds worden ook de filters die anomalieën detecteren - waardoor de aangiften geblokkeerd worden - geoptimaliseerd waardoor het beheer van de aangiften efficiënter wordt.